Son beş ildə ilk dəfə olaraq Azərbaycanın dövlət büdcəsində kəskin azalma baş verir. İqtisadçı ekspert Rövşən Ağayev bu fikirdədir.

“Media forum” saytına açıqlamasında R.Ağayev deyib ki, 2010-cu il dövlət büdcəsinin layihəsinin Nazirlər Kabinetində müzakirəsi haqda sentyabrın 24-də hökumətin mətbuata açıqladığı məlumatdakı rəqəmlərə baxanda ilk baxışda büdcədə artım olduğu təəssüratı yaranır, əslində isə heç bir artım yoxdur: “Büdcənin sadəcə, ümumi xərcləri aşağı düşüb. Sosial müdafiə, təhsil, səhiyyəyə ayrılan vəsait isə əvvəlkindən çox deyil. Hökumət rəqəmlərlə oynayır, artım olsaydı, mətbuata məlumat faizlərlə yox, məbləğlərlə yazılmış formada verilərdi”.

R.Ağayevin sözlərinə görə, 2009-cu il illə müqayisədə 2010-cu ildə dövlət büdcə gəlirlərinin 17.6 faiz, başqa sözlə, 2.1 milyard manat, xərclərin isə təxminən 10 faiz - 1.2 milyard manat azalması proqnozlaşdırılıb: “Bu, kəskin azalmadır. Son illər Azərbaycanın dövlət büdcəsində hökumət hər il orta hesabla 35-40 faiz artımın olduğunu bəyan edirdi. İndi son beş ildə ilk dəfə olaraq dövlət büdcəsinin gəlir və xərclərində kəskin azalma baş verir. Gəlirlərin 17 faizdən çox azalmasını kəskin azalma kimi qiymətləndirməmək qeyri-mümkündür ”.

Hökumətin sosial xərclərdə faktiki olaraq dəyişiklik etmədiyini deyən ekspert 2010-cu ildə təhsil və sosial müdafiəyə 2009-cu ildə olduğu qədər maliyyə ayrılmasının gözləndiyini qeyd edib: “Bu isə o deməkdir ki, 2010-cu ildə, tutalım, müəllim və həkimlər maaşların, pensiyaçılar pensiyaların artmasından gözünü çəkməlidir”.

R.Ağayevin sözlərinə görə, hökumət 2009-cu ildə əsaslı xərclərə investisiya xərcləri çərçivəsində 4.9 milyard manat vəsait ayırmışdı. Bu da büdcənin 45 faizinə qədərini təşkil edirdi: “İndiki məlumatlardan aydın olur ki, 2010-cu ildə əsaslı xərclərə 4.3 milyard, yəni ötənilki ilə müqayisədə daha az maliyyə ayrılır. Deməli, hökumət investisiya xərclərində də azaltmalar edəcək”.

İqtisadçı ekspert daha bir məqama diqqət yönəldir: “Hökumət açıqladığı məlumatda neftin qiyməti ilə bağlı heç bir mövqe ortaya qoymayıb. Artıq dünya ölkələrində büdcə ilə bağlı müzakirələr başlanıb və neft ölkələrində neftin qiymətinin aşağı götürülməsi istiqamətində iş gedir. Məsələn, Rusiyada neftin qiyməti 50 dollar həcmində götürüləcək, növbəti üç ildə ən maksimal məbləğ 56 dollar olacaq. Çünki Rusiyada hesab edirlər ki, yaxın üç ildə neftin qiyməti 50-60 dollar arasında dəyişəcək. Yaxşı olardı ki, Azərbaycan hökuməti neftin qiymətini Rusiyadan da aşağı götürsün. Çünki Rusiyanın iqtisadiyyatı neftdən Azərbaycan qədər asılı deyil. Rusiyanın federal büdcəsində bu il neftin payı 40 faizi ötmədiyi halda Azərbaycanda bu rəqəm 70 faizə çatır. İndi belə bir vəziyyətdə Rusiya məsələyə bu qədər ehtiyatlı yanaşırsa, Azərbaycan daha ehtiyatlı olmalıdır”.

R.Ağayevin bildirdiyinə görə, bu il ilk dəfə olaraq Neft Fondunun transfertinin büdcə gəlirlərində payı 50 faiz olacaq ki, bu da son illərin ən yüksək göstəricisidir.

Sonda R.Ağayev onu da qeyd edib ki, yaxın günlərdə büdcə layihəsi parlamentə təqdim ediləcək, büdcənin əsas istiqamətləri ilə bağlı daha aydın təhlili də bundan sonra aparmaq mümkün olacaq.